Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2011

Η επί του Όρους ομιλία








πί το ρους μιλία      [Κατά ΜΑΤΘΑΙΟΝ]





ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄



O
μακαρισμοί, στ. 1-12.

1 ΙΔΩΝ δ τος χλους νέβη ες τ ρος, κα καθίσαντος ατο προσλθον ατ ο μαθητα ατο,
2 κα νοίξας τ στόμα ατο δίδασκεν ατος λέγων·
3 μακάριοι ο πτωχο τ πνεύματι, τι ατν στιν βασιλεία τν ορανν.
4 μακάριοι ο πενθοντες, τι ατο παρακλήθησονται.
5 μακάριοι ο πραες, τι ατο κληρονομήσουσι τν γν.

6 μακάριοι ο
πεινντες κα διψντες τν δικαιοσύνην, τι ατο χορτασθήσονται.
7 μακάριοι ο λεήμονες, τι ατο λεηθήσονται.
8 μακάριοι ο καθαροί τ καρδί, τι ατο τν Θεν ψονται.
9 μακάριοι ο ερηνοποιοί, τι ατο υο Θεο κληθήσονται.
10 μακάριοι ο δεδιωγμένοι νεκεν δικαιοσύνης, τι ατν στιν βασιλεία τν ορανν.

11 μακάριοί
στε ταν νειδίσωσιν μς κα διώξωσι κα επωσι πν πονηρν ρμα καθ’ μν ψευδόμενοι νεκεν μο.
12 χαίρετε κα γαλλισθε, τι μισθς μν πολς ν τος ορανος· οτω γρ δίωξαν τος προφήτας τος πρ μν.


Ο
μαθηταί λας καί φς, στ. 13-16.

13 μες στε τ λας τς γς· ἐὰν δ τ λας μωρανθ, ν τίνι λισθήσεται; ες οδν σχύει τι ε μ βληθναι ξω κα καταπατεσθαι π τν νθρώπων.
14 μες στε τ φς το κόσμου. ο δύναται πόλις κρυβναι πάνω ρους κειμένη·
15 οδ καίουσι λύχνον κα τιθέασι ατν π τν μόδιον, λλ’ π τν λυχνίαν, κα λάμπει πσι τος ν τ οκί.

16 ο
τω λαμψάτω τ φς μν μπροσθεν τν νθρώπων, πως δωσιν μν τ καλ ργα κα δοξάσωσι τν πατέρα μν τν ν τος ορανος.


Τό πλήρωμα το
Νόμου καί τν προφητν, στ. 17-48.

17 Μ νομίσητε τι λθον καταλσαι τν νόμον τος προφήτας· οκ λθον καταλσαι, λλ πληρσαι.
18 μν γρ λέγω μν, ως ν παρέλθ ορανς κα γ, ἰῶτα ν μία κεραία ο μ παρέλθ π το νόμου ως ν πάντα γένηται.
19 ς ἐὰν ον λύσ μίαν τν ντολν τούτων τν λαχίστων κα διδάξ οτω τος νθρώπους, λάχιστος κληθήσεται ν τ βασιλεί τν ορανν· ς δ’ ν ποιήσ κα διδάξ, οτος μέγας κληθήσεται ν τ βασιλεί τν ορανν.
20 λέγω γρ μν τι ἐὰν μ περισσεύσ δικαιοσύνη μν πλεον τν γραμματέων κα Φαρισαίων, ο μ εσέλθητε ες τν βασιλείαν τν ορανν.

21
κούσατε τι ρρέθη τος ρχαίοις, ο φονεύσεις· ς δ’ ν φονεύσ, νοχος σται τ κρίσει.
22 γ δ λέγω μν τι πς ργιζόμενος τ δελφ ατο εκ νοχος σται τ κρίσει· ς δ’ ν επ τ δελφ ατο ρακά, νοχος σται τ συνεδρί· ς δ’ ν επ μωρέ, νοχος σται ες τν γέενναν το πυρός.
23 Ἐὰν ον προσφέρς τ δρόν σου π τ θυσιαστήριον κκε μνησθς τι δελφός σου χει τι κατ σο,
24 φες κε τ δρόν σου μπροσθεν το θυσιαστηρίου, κα παγε πρτον διαλλάγηθι τ δελφ σου, κα τότε λθν πρόσφερε τ δρόν σου.
25 σθι ενον τ ντιδίκ σου ταχ ως του ε ν τ δ μετ’ ατο, μήποτέ σε παραδ ντίδικος τ κριτ κα κριτής σε παραδ τ πηρέτη, κα ες φυλακν βληθήσ·

26
μν λέγω σοι, ο μ ξέλθς κεθεν ως ο ποδς τν σχατον κοδράντην.
27 κούσατε τι ρρέθη τος ρχαίοις, ο μοιχεύσεις.
28 γ δ λέγω μν τι πς βλέπων γυνακα πρς τν πιθυμσαι ατν δη μοίχευσεν ατν ν τ καρδί ατο.
29 ε δ φθαλμός σου δεξις σκανδαλίζει σε, ξελε ατν κα βάλε π σο· συμφέρει γάρ σοι να πόληται ν τν μελν σου κα μ λον τ σμα σου βληθ ες γέενναν.
30 κα ε δεξιά σου χερ σκανδαλίζει σε, κκοψον ατν κα βάλε π σο· συμφέρει γάρ σοι να πόληται ν τν μελν σου κα μ λον τ σμά σου βληθ ες γέενναν.

31
ρρέθη δέ· ς ν πολύσ τν γυνακα ατο, δότω ατ ποστάσιον.
32 γ δ λέγω μν τι ς ν πολύσ τν γυνακα ατο παρεκτς λόγου πορνείας, ποιε ατν μοιχσθαι, κα ς ἐὰν πολελυμένην γαμήσει, μοιχται.
33 Πάλιν κούσατε τι ρρέθη τος ρχαίοις, οκ πιορκήσεις, ποδώσεις δ τ Κυρί τος ρκους σου.
34 γ δ λέγω μν μ μόσαι λως· μήτε ν τ οραν, τι θρόνος στ το Θεο.
35 μήτε ν τ γ, τι ποπόδιόν στι τν ποδν ατο· μήτε ες εροσόλυμα, τι πόλις στ το μεγάλου βασιλέως·

36 μήτε
ν τ κεφαλ σου μόσς, τι ο δύνασαι μίαν τρίχα λευκν μέλαιναν ποισαι. 37 στω δ λόγος μν να ναί, ο ο· τ δ περισσν τούτων κ το πονηρο στιν.
38 κούσατε τι ρρέθη, φθαλμν ντ φθαλμο κα δόντα ντ δόντος·
39 γ δ λέγω μν μ ντιστναι τ πονηρ· λλ’ στις σε ραπίσει π τν δεξιν σιαγόνα, στρέψον ατ κα τν λλην·
40 κα τ θέλοντί σοι κριθναι κα τν χιτνά σου λαβεν, φες ατ κα τ μάτιον·

41 κα
στις σε γγαρεύσει μίλιον ν, παγε μετ’ ατο δύο·
42 τ ατοντί σε δίδου κα τν θέλοντα π σο δανείσασθαι μ ποστραφς.
43 κούσατε τι ρρέθη, γαπήσεις τν πλησίον σου κα μισήσεις τν χθρόν σου.
44 γ δ λέγω μν, γαπτε τος χθρος μν, ελογετε τος καταρωμένους μς, καλς ποιετε τος μισοσιν μς κα προσεύχεσθε πρ τν πηρεαζόντων μς κα διωκόντων μς.
45 πως γένησθε υο το πατρς μν το ν ορανος, τι τν λιον ατο νατέλλει π πονηρος κα γαθος κα βρέχει π δικαίους κα δίκους.

46
ἐὰν γρ γαπήσητε τος γαπντας μς, τίνα μισθν χετε; οχ κα ο τελναι τ ατ ποιοσι;
47 κα ἐὰν σπάσησθε τος φίλους μν μόνον, τί περισσν ποιετε; οχ κα ο τελναι οτω ποιοσιν;
48 σεσθε ον μες τέλειοι, σπερ πατρ μν ν τος ορανος τέλειός στιν.



ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΣΤ΄


λεημοσύνη, στ. 1-4.

1 Προσέχετε τν λεημοσύνην μν μ ποιεν μπροσθεν τν νθρώπων πρς τ θεαθναι ατος· ε δ μήγε, μισθν οκ χετε παρ τ πατρ μν τ ν τος ορανος.
2 ταν ον ποις λεημοσύνην, μ σαλπίσς μπροσθέν σου, σπερ ο ποκριτα ποιοσιν ν τας συναγωγας κα ν τας ρύμαις, πως δοξασθσιν π τν νθρώπων· μν λέγω μν, πέχουσι τν μισθν ατν.
3 σο δ ποιοντος λεημοσύνην μ γνώτω ριστερά σου τί ποιε δεξιά σου,
4 πως σου λεημοσύνη ν τ κρυπτ, κα πατήρ σου βλέπων ν τ κρυπτ ποδώσει σοι ν τ φανερ.


προσευχή, στ. 5-15.

5 Κα ταν προσεύχ, οκ σ σπερ ο ποκριταί, τι φιλοσιν ν τας συναγωγας κα ν τας γωνίαις τν πλατειν σττες προσεύχεσθαι, πως ν φανσι τος νθρώποις· μν λέγω μν τι πέχουσι τν μισθν ατν.

6 σ
δ ταν προσεύχ, εσελθε ες τν ταμιεόν σου, κα κλείσας τν θύραν σου πρόσευξαι τ πατρί σου τ ν τ κρυπτ, κα πατήρ σου βλέπων ν τ κρυπτ ποδώσει σοι ν τ φανερ.
7 Προσευχόμενοι δ μ βαττολογήσητε σπερ ο θνικοί· δοκοσι γρ τι ν τ πολυλογί ατν εσακουσθήσονται.
8 μ ον μοιωθτε ατος· οδε γρ πατρ μν ν χρείαν χετε πρ το μς ατσαι ατόν.
9 οτως ον προσεύχεσθε μες· Πάτερ μν ν τος ορανος· γιασθήτω τ νομά σου·
10 λθέτω βασιλεία σου· γενηθήτω τ θέλημά σου, ς ν οραν, κα π τς γς·

11 τ
ν ρτον μν τν πιούσιον δς μν σήμερον·
12 κα φες μν τ φειλήματα μν, ς κα μες φίεμεν τος φειλέταις μν·
13 κα μ εσενέγκς μς ες πειρασμόν, λλ ρσαι μς π το πονηρο. τι σο στιν βασιλεία κα δύναμις κα δόξα ες τος αἰῶνας· μήν.
14 Ἐὰν γρ φτε τος νθρώποις τ παραπτώματα ατν, φήσει κα μν πατρ μν οράνιος·
15 ἐὰν δ μ φτε τος νθρώποις τ παραπτώματα ατν, οδ πατρ μν φήσει τ παραπτώματα μν.


νηστεία, στ. 16-18.

16 ταν δ νηστεύητε, μ γίνεσθε σπερ ο ποκριτα σκυθρωποί· φανίζουσι γρ τ πρόσωπα ατν πως φανσι τος νθρώποις νηστεύοντες· μν λέγω μν τι πέχουσι τν μισθν ατν.
17 σ δ νηστεύων λειψαί σου τν κεφαλν κα τ πρόσωπόν σου νίψαι,
18 πως μ φανς τος νθρώποις νηστεύων, λλ τ πατρί σου τ ν τ κρυπτ, κα πατήρ σου βλέπων ν τ κρυπτ ποδώσει σοι ν τ φανερ.


Ο
πίγειοι θησαυροί, στ. 19-24.

19 Μ θησαυρίζετε μν θησαυρος π τς γς, που σς κα βρσις φανίζει, κα που κλέπται διαρύσσουσι κα κλέπτουσι·
20 θησαυρίζετε δ μν θησαυρος ν οραν, που οτε σς οτε βρσις φανίζει, κα που κλέπται ο διορύσσουσιν οδ κλέπτουσιν·

21
που γάρ στιν θησαυρς μν, κε σται κα καρδία μν.
22 λύχνος το σώματός στιν φθαλμός· ἐὰν ον φθαλμός σου πλος , λον τ σμά σου φωτεινόν σται·
23 ἐὰν δ φθαλμός σου πονηρς , λον τ σμά σου σκοτεινν σται. ε ον τ φς τ ν σο σκότος στί, τ σκότος πόσον;
24 Οδες δύναται δυσ κυρίοις δουλεύειν· γρ τν να μισήσει κα τν τερον γαπήσει, νς νθέξεται κα το τέρου καταφρονήσει. ο δύνασθε Θε δουλεύειν κα μαμων.


Α
βιοτικαί μέριμναι, στ. 25-34.

25 Δι τοτο λέγω μν, μ μεριμντε τ ψυχ μν τί φάγητε κα τί πίητε, μηδ τ σώματι μν τί νδύσησθε· οχ ψυχ πλεόν στι τς τροφς κα τ σμα το νδύματος;

26
μβλέψατε ες τ πετειν το ορανο, τι ο σπείρουσιν οδ θερίζουσιν οδ συνάγουσιν ες ποθήκας κα πατρ μν οράνιος τρέφει ατά· οχ μες μλλον διαφέρετε ατν;
27 τίς δ ξ μν μεριμνν δύναται προσθεναι π τν λικίαν ατο πχυν να;
28 κα περ νδύματος τί μεριμντε; καταμάθετε τ κρνα το γρο πς αξάνει· ο κοπι οδ νήθει·
29 λέγω δ μν τι οδ Σολομν ν πάσ τ δόξ ατο περιεβάλετο ς ν τούτων.
30 Ε δ τν χόρτον το γρο, σήμερον ντα κα αριον ες κλίβανον βαλλόμενον, Θες οτως μφιέννυσιν, ο πολλ μλλον μς, λιγόπιστοι;

31 μ
ον μεριμνήσητε λέγοντες, τί φάγωμεν τί πίωμεν τί περιβαλώμεθα;
32 πάντα γρ τατα τ θνη πιζητε· οδε γρ πατρ μν οράνιος τι χρζετε τούτων πάντων.
33 ζητετε δ πρτον τν βασιλείαν το Θεο κα τν δικαιοσύνην ατο, κα τατα πάντα προστεθήσεται μν.
34 Μ ον μεριμνήσητε ες τν αριον· γρ αριον μεριμνήσει τ αυτς· ρκετν τ μέρ κακία ατς.



ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ΄


κατάκρισις, στ. 1-6.

1 ΜΗ κρίνετε, να μ κριθτε·
2 ν γρ κρίματι κρίνετε κριθήσεσθε, κα ν μέτρ μετρετε μετρηθήσεται μν.
3 τί δ βλέπεις τ κάρφος τ ν τ φθαλμ το δελφο σου, τν δ ν τ σ φθαλμ δοκν ο κατανοες;
4 πς ρες τ δελφ σου, φες κβάλω τ κάρφος π το φθαλμο σου, κα δο δοκς ν τ φθαλμ σου;
5 ποκριτά, κβαλε πρτον τν δοκν κ το φθαλμο σου, κα τότε διαβλέψεις κβαλεν τ κάρφος κ το φθαλμο το δελφο σου.

6 Μ
δτε τ γιον τος κυσ μηδ βάλητε τος μαργαρίτας μν μπροσθεν τν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν ατος ν τος ποσν ατν κα στραφέντες ρήξωσιν μς.


Α
τετε καί δοθήσεται, στ. 7-14.

7 Ατετε, κα δοθήσεται μν, ζητετε, κα ερήσετε, κρούετε, κα νοιγήσεται μν·
8 πς γρ ατν λαμβάνει κα ζητν ερίσκει κα τ κρούοντι νοιγήσεται.
9 τίς στιν ξ μν νθρωπος, ν ἐὰν ατήσ υἱὸς ατο ρτον, μ λίθον πιδώσει ατ;
10 κα ἐὰν χθν ατήσ, μ φιν πιδώσει ατ;

11 ε
ον μες, πονηρο ντες, οδατε δόματα γαθ διδόναι τος τέκνοις μν, πόσ μλλον πατρ μν ν τος ορανος δώσει γαθ τος ατοσιν ατόν;
12 Πάντα ον σα ν θέλητε να ποισιν μν ο νθρωποι, οτω κα μες ποιτε ατος· οτος γάρ στιν νόμος κα ο προφται.
13 Εσέλθετε δι τς στενς πύλης· τι πλατεα πύλη κα ερύχωρος δς πάγουσα ες τν πώλειαν, κα πολλοί εσιν ο εσερχόμενοι δι’ ατς.
14 τί στεν πύλη κα τεθλιμμένη δς πάγουσα ες τν ζωήν, κα λίγοι εσν ο ερίσκοντες ατήν!


Ο
ψευδοπροφται, στ. 15-23.

15 Προσέχετε δ π τν ψευδοπροφητν, οτινες ρχονται πρς μς ν νδύμασι προβάτων, σωθεν δέ εσι λύκοι ρπαγες.

16
π τν καρπν ατν πιγνώσεσθε ατούς. μήτι συλλέγουσιν π κανθν σταφυλν π τριβόλων σκα;
17 οτω πν δένδρον γαθν καρπος καλος ποιε, τ δ σαπρν δένδρον καρπος πονηρος ποιε.
18 ο δύναται δένδρον γαθν καρπος πονηρος ποιεν, οδ δένδρον σαπρν καρπος καλος ποιεν.
19 πν δένδρον μ ποιον καρπν καλν κκόπτεται κα ες πρ βάλλεται.
20 ραγε π τν καρπν ατν πιγνώσεσθε ατούς.

21 Ο
πς λέγων μοι Κύριε Κύριε, εσελεύσεται ες τν βασιλείαν τν ορανν, λλ’ ποιν τ θέλημα το πατρός μου το ν ορανος.
22 πολλο ροσί μοι ν κείν τ μέρ· Κύριε Κύριε, ο τ σ νόματι προεφητεύσαμεν, κα τ σ νόματι δαιμόνια ξεβάλομεν, κα τ σ νόματι δυνάμεις πολλς ποιήσαμεν;
23 κα τότε μολογήσω ατος τι οδέποτε γνων μς· ποχωρετε π’ μο ο ργαζόμενοι τν νομίαν.


Τά θεμέλια τ
ς οκίας, στ. 24-29.

24 Πς ον στις κούει μου τος λόγους τούτους κα ποιε ατούς, μοιώσω ατν νδρ φρονίμ, στις κοδόμησε τν οκίαν ατο π τν πέτραν·
25 κα κατέβη βροχ κα λθον ο ποταμο κα πνευσαν ο νεμοι κα προσέπεσον τ οκί κείν, κα οκ πεσε· τεθεμελίωτο γρ π τν πέτραν.

26 κα
πς κούων μου τος λόγους τούτους κα μ ποιν ατος μοιωθήσεται νδρ μωρ, στις κοδόμησε τν οκίαν ατο π τν μμον·
27 κα κατέβη βροχ κα λθον ο ποταμο κα πνευσαν ο νεμοι κα προσέκοψαν τ οκί κείν, κα πεσε, κα ν πτσις ατς μεγάλη.
28 Κα γένετο τε συνετέλεσεν ησος τος λόγους τούτους, ξεπλήσσοντο ο χλοι π τ διδαχ ατο·
29 ν γρ διδάσκων ατος ς ξουσίαν χων, κα οχ ς ο γραμματες.